22 feb 2023

Sepsis voorspellen op basis van klinische parameters

(Huisarts en Wetenschap nieuws Editie 2022, nummer 10)

In een onderzoek uitgevoerd op 4 Nederlandse huisartsenposten werd een nieuw predictiemodel ontwikkeld dat redelijk goed kan voorspellen of een patiënt wel of geen sepsis heeft. Patiënten met sepsis hebben een betere prognose als snel wordt gestart met (intraveneus) antibiotica. Daarvoor is het nodig dat huisartsen sepsis goed herkennen.

De onderzoekers includeerden acuut zieke patiënten vanaf 18 jaar bij wie de dienstdoende huisarts een visite deed. Reden voor visite waren koorts, verwardheid, algehele achteruitgang of anderszins een vermoeden van een ernstige infectie.

Parameters in predictiemodel
Er waren vooraf 12 items geselecteerd die in het predictiemodel konden worden opgenomen: leeftijd, oortemperatuur, systolische bloeddruk, zuurstofsaturatie, hartfrequentie, ademhalingsfrequentie, mentale status (normaal of veranderd), snelle progressie van ziek zijn (ja/nee), rillingen (ja/nee), lactaat, CRP en procalcitonine (sneltesten).

Een panel van een huisarts, SEH-arts en internist beoordeelde 72 uur na inclusie of er sprake was van sepsis op basis van alle beschikbare dossierinformatie.

Punt per item
Er deden 357 patiënten mee (mediane leeftijd 80 jaar, 61% man), van wie 42% de diagnose sepsis kreeg. Na multivariabele logistische regressie bleven er 6 variabelen over. Een model met dichotome waarden bleek even goed als een model met continue variabelen. Het uiteindelijke model werd extern gevalideerd bij patiënten op 2 SEH’s.

In dit predictiemodel geef je 1 punt per item als: leeftijd > 65, temperatuur > 38, systolische bloeddruk ≤ 110, hartfrequentie > 110, saturatie ≤ 95, en bij veranderde mentale status.

Bij een score van 4 of hoger is het risico op sepsis behoorlijk groot: ± 70%. Bij 5 punten is het ± 90% en bij 6 punten ± 100%. Bij een score onder de 4 is de kans op sepsis juist klein: 0 punten ± 0%; 1 punt; ± 5%; 2 punten ± 15% en 3 punten ± 40%. Als huisarts beoordelen we de acuut zieke patiënt via de ABCDE-benadering en daarbij brengen we alle bovengenoemde parameters in kaart. Het nieuwe model kan bij twijfel helpen te besluiten om wel of niet in te sturen.

Voor meer informatie klik hier